{"id":677,"date":"2015-12-12T21:30:51","date_gmt":"2015-12-12T21:30:51","guid":{"rendered":"http:\/\/sacrocuorsliema.com\/?p=677"},"modified":"2015-12-12T21:35:03","modified_gmt":"2015-12-12T21:35:03","slug":"taghrif-dwar-patri-marjanu-vella-ofm","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/sacrocuorsliema.com\/taghrif-dwar-patri-marjanu-vella-ofm\/","title":{"rendered":"TAG\u0126RIF DWAR PATRI MARJANU VELLA OFM"},"content":{"rendered":"

\"MV\"MARJANU VELLA (1927-1988), patri Fran\u0121iskan Minuri twieled Tas-Sliema u studja fi Stella Maris College u l-Li\u010beo. Da\u0127al patri (O.F.M.) u qaddes fl-1952. Kiseb il-lettorat fl-ilsien u l-letteratura Taljana fl-1960. G\u0127allem il-Malti u t-Taljan. Il-kitbiet tieg\u0127u dehru f’Le\u0127en il-Malti u fl-antolo\u0121iji Il-Mu\u017ca Maltija, Linji \u0120odda u Poeti Maltin. Ix-xog\u0127lijiet tieg\u0127u jinsabu mi\u0121bura f\u2019\u0120i\u017cimin A\u0127mar (1958), Dg\u0127ajjes tal-Karti (1969), \u0126itan tas-Sejjie\u0127 (1975), \u0120ar\u0121ir mal-\u0126er\u017ca (1979), Qoffa Ri\u0127 (1985) u Demm fuq il-Verna (1989).<\/p>\n

Il-lirika tieg\u0127u, ori\u0121inali u personali \u0127afna, hi mfassla sikwit fuq il-Van\u0121elu jew fuq siltiet bibli\u010bi. Il-\u0121rajjiet ta\u2019 kuljum huma mbiddla f\u2019xhieda tal-pre\u017cenza ta\u2019 Alla fil-\u0127ajja, waqt li n-niket huwa dejjem mog\u0127ti tifsira reli\u0121ju\u017ca. Tema ewlenija fil-versi tieg\u0127u hija l-\u0127tie\u0121a tal-bniedem li jifhem il-misteru u jiltaqa\u2019 ma\u2019 Alla.<\/p>\n

Il-kelma mhux biss titni\u017c\u017cel fuq il-karta bil-qies li titlob is-seng\u0127a tal-kitba, i\u017cda tirrifletti qag\u0127da \u0121ewwiena, esperjenza m\u0121arrba tassew mill-awtur. Il-poe\u017cija ta\u2019 Marjanu Vella mhix mag\u0127luqa f\u2019ga\u0121\u0121a provin\u010bjali, ristretta fi\u010b-\u010bokon tal-lokalit\u00e0 Maltija, hi miftu\u0127a biex t\u0127addan temi universali, \u0127ielsa minn kull irbit ma\u2019 \u017cmien u spazju partikulari. Dan hu xkiel li sikwit il-poe\u017cija Maltija tas-sittinijiet u tal-bidu tas-sebg\u0127inijiet qajla rnexxielha teg\u0127leb. Kontra ta\u2019 dan, Marjanu Vella nxte\u0127et mill-ewwel fil-kurrent ta\u2019 \u0127sieb u ta\u2019 sentiment li mhumiex tipi\u010bi ta\u2019 g\u017cira \u010bkejkna.<\/p>\n

It-tematika tieg\u0127u hi nisranija u mistika. B\u0127al Dun Karm, Ru\u017car Briffa, Anton Buttigieg u Karmenu Vassallo huwa jixrob min-nixxieg\u0127a tat-ti\u0121rib. G\u0127al Vella l-og\u0127la qu\u010b\u010bata fil-\u0121rajja tal-umanit\u00e0 tibqa\u2019 dik li tirrappre\u017centa lid-divinit\u00e0 tmiss mal-umanit\u00e0. Il-Kru\u010bifissjoni ta\u2019 Kristu tibqa\u2019 g\u0127ajn tal-akbar ispirazzjoni, kif fil-fatt g\u0127adha g\u0127al bosta artisti tas-seklu g\u0127oxrin. Il-bniedem im\u0121arrab jag\u0127raf lilu nnifsu fit-tislib, fit-tbatija li l-aqwa e\u017cempju tag\u0127ha se\u0127\u0127 fuq il-Golgota. Fit-tema \u010bentrali tieg\u0127u, jin\u0121abru t-temi l-o\u0127ra kollha, ilkoll varjazzjonijiet tal-\u0127sieb Nisrani li l-bniedem jinsab fid-dinja biex bit-tbatija tieg\u0127u jasal g\u0127all-\u0127elsien dejjiemi mit-tbatija. Il-kontenut bibliku jitbiddel f\u2019kontenut liriku u ritwalistiku.<\/p>\n

Il-lirika tat-ti\u0121rib<\/p>\n

Fid-dell tal-Kru\u010bifissjoni, jikbru u ji\u017cviluppaw ru\u0127hom ix-xejriet tat-tematika tat-tbatija. It-twemmin jifrex l-g\u0127eruq tieg\u0127u fir-ru\u0127 g\u0127aliex il-bniedem jifhem il-limiti tieg\u0127u b\u0127ala \u0127lejqa mortali u l-poe\u017cija li titnissel minn dan it-twemmin tittratta t-tbatija, l-g\u0127eja, il-qtig\u0127 il-qalb, id-diqa u l-malinkonija. Huma x-xejriet li lir-ru\u0127 sensittiva jfehmuha li l-fidi li twassal g\u0127all-fer\u0127 trid tg\u0127addi mill-mog\u0127dija tan-niket.<\/p>\n

Flimkien mad-dispo\u017cizzjoni malinkonika tixref it-timidezza, qag\u0127da li torbtu mal-poeti tal-ewwel nofs tas-seklu g\u0127oxrin. Element tipiku ie\u0127or ta\u2019 Vella hu s-skiet. Is-silenzju huwa l-kundizzjoni ewlenija li fiha ti\u017cvol\u0121i ru\u0127ha l-esperjenza fi\u017cikospiritwali kollha tal-poeta. Huma kotrana l-waqtiet meta l-poeta jis\u0127aq li s-skiet hu kisba, fa\u017ci a\u0127\u0127arija, reb\u0127a. Vella jrid jis\u0127aq, b\u0127al Dun Karm ta\u2019 Il-Jien u Lilhinn Minnu, li s-silenzju hu sikwit aqwa mit-ta\u0127dit. Hemm fih it-twemmin li l-kelma mhix, wara kollox, l-aqwa don tal-bniedem. Huwa l-paradoss tan-Nisrani, li jkollu jifhem dak li Dun Karm isejja\u0127lu \u201ctan-niket il-hena\u201d, il-fer\u0127 li jo\u0127ro\u0121 biss mit-tbatija.<\/p>\n

Patri Marjanu Vella, b\u0127ala wie\u0127ed mill-a\u0127jar poeti Maltin tat-tieni nofs tas-seklu g\u0127oxrin, iseddaq il-fehma mag\u0127rufa li l-forom klassi\u010bi tat-tradizzjoni huma mezzi mill-aqwa biex dejjem tinkiteb poe\u017cija tajba. Fih tin\u0127ass ir-rabta bejn il-perjodu ta\u2019 qabel u l-perjodu l-\u0121did, filwaqt li jittratta l-poe\u017cija b\u0127ala l-forma tal-ansjetajiet umani b\u2019mod universali u rilevanti g\u0127al kull \u017cmien.<\/p>\n

St\u0127arri\u0121 tat-tematika jista\u2019 juri li r-ru\u0127 tieg\u0127u timxi dejjem fil-mog\u0127dija fejn Alla jittawwal il-\u0127in kollu u jitlob intensit\u00e0 dejjem akbar ta\u2019 skiet. Il-mu\u017cikalit\u00e0 tal-versi, l-insistenza fuq il-\u0127olqien ta\u2019 ambjent metaforiku, it-t\u0127addim g\u0127aqli tar-rima u ta\u2019 xejriet o\u0127ra tal-kelma b\u0127ala \u0127oss sabi\u0127 jixirfu b\u0127ala karatteristi\u010bi ewlenin ta\u2019 kull perjodu tal-\u0127ajja poetika tieg\u0127u.<\/p>\n

Siltiet mill-istudju kritiku tal-Prof. Oliver Friggieri (1989)<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

MARJANU VELLA (1927-1988), patri Fran\u0121iskan Minuri twieled Tas-Sliema u studja fi Stella Maris College u l-Li\u010beo. Da\u0127al patri (O.F.M.) u qaddes fl-1952. Kiseb il-lettorat fl-ilsien u l-letteratura Taljana fl-1960. G\u0127allem il-Malti u t-Taljan. Il-kitbiet tieg\u0127u dehru f’Le\u0127en il-Malti u fl-antolo\u0121iji Il-Mu\u017ca Maltija, Linji \u0120odda u Poeti Maltin. Ix-xog\u0127lijiet tieg\u0127u jinsabu mi\u0121bura f\u2019\u0120i\u017cimin A\u0127mar (1958), Dg\u0127ajjes […]<\/p>\n","protected":false},"author":2,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[19],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/sacrocuorsliema.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/677"}],"collection":[{"href":"https:\/\/sacrocuorsliema.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/sacrocuorsliema.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/sacrocuorsliema.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/2"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/sacrocuorsliema.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=677"}],"version-history":[{"count":3,"href":"https:\/\/sacrocuorsliema.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/677\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":682,"href":"https:\/\/sacrocuorsliema.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/677\/revisions\/682"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/sacrocuorsliema.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=677"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/sacrocuorsliema.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=677"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/sacrocuorsliema.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=677"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}